Δευτέρα, 00:01 - 06/07/2020

  Tweet

Με την Τουρκία να κλιμακώνει τη συμπεριφορά της τα μέσα μαζικής ενημέρωσης στη χώρα μας πλην ελαχίστων εξαιρέσεων προτιμούν να λειτουργούν ως εμψυχωτές της κοινής γνώμης επιλέγοντας να αγοράσουν από την πραμάτεια συγκεκριμένης κατηγορίας είτε δημοσιολογούντων είτε ειδικών περί την εξωτερική πολιτική. Είναι ενδιαφέρον ότι η συγκεκριμένη αυτή κατηγορία των ειδικών προσφάτως προχώρησε με ιδιαίτερη ευκολία αν όχι ελαφρότητα στην αναβάθμιση του παλαιότερα προταθέντος διλήμματος αποτροπή ή συνθηκολόγηση στο νέο περισσότερο επιδεκτικό στο θυμικό του μέσου Ελληνα δίλημμα υποταγή ή πόλεμος. Η Ελλάδα παρουσιάζεται έτσι ως μια χώρα άβουλη και αδύναμη που καταπίνει συνεχώς τις τουρκικές προκλήσεις Συνακόλουθα η επιλογή της δυναμικής και σθεναρής στρατιωτικής απάντησης αποτελεί μονόδρομο.

Όμως θα ήταν χρήσιμο να έχουμε υπόψη μας ότι ούτε το διεθνές σύστημα και ο τρόπος λειτουργίας του προσομοιάζουν με εκείνο της εποχής του Πελοποννησιακού Πολέμου ούτε και η Τουρκία είναι η Γερμανία του Χίτλερ όπου το δίλημμα υποταγή ή πόλεμος θα είχε ισχύ. Οι πραγματικότητες τόσο στο διεθνές όσο και στο περιφερειακό περιβάλλον είναι σήμερα πολύ πιο σύνθετες και οι στρατηγικές απαντήσεις της χώρας μας ιδιαίτερα δύσκολες ειδικά απέναντι σε έναν γείτονα που στην άτσαλη και επιθετική συμπεριφορά του φροντίζει να περιλαμβάνεται ένας συνδυασμός παράνομων νόμιμων και νομιμοποιημένων επιχειρημάτων. Αν και δυσκολότερες όμως οι στρατηγικές απαντήσεις το βέβαιο είναι ότι δεν περιορίζονται στις δύο αμοιβαία κακές επιλογές την υποταγή στις επιθυμίες του απειλητικού κράτους ή τη στρατιωτική αντιπαράθεση με αυτό.

Πράγματι σε μια ασύμμετρη σχέση ισχύος το αδυνατότερο μέρος έχει στη διάθεσή του πληθώρα άλλων επιλογών μέσα στο πλαίσιο της εξισορρόπησης του κράτους που το απειλεί. Το περιεχόμενο αυτής της στρατηγικής εσωτερικής και εξωτερικής εξισορρόπησης της Τουρκίας καλούνται σήμερα vα διαμορφώσουν οι ειδικοί της εξωτερικής πολιτικής θέτοντας ταυτόχρονα τις προϋποθέσεις που πρέπει να ισχύουν προκειμένου αυτή να καταστεί επιτυχημένη προτείνοντας συγκεκριμένους τρόπους θεσμικής προετοιμασίας της χώρας για την επιτυχή διαχείριση μιας νέου τύπου κρίσης με την Τουρκία και υποδεικνύοντας μια στρατηγική που δεν παίζει με όρους ισχύος στο γήπεδο της Τουρκίας αλλά επιλέγοντας το σωστό μείγμα μαστιγίου και καρότου εκμεταλλεύεται τόσο τις αδυναμίες και ανάγκες της Τουρκίας όσο και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που διαθέτει η χώρα συμμαχίες διεθνές δίκαιο γνωρίζοντας όμως ότι αυτά για να δουλέψουν θα πρέπει να απολαμβάνουν εξωτερική νομιμοποίηση.

Η ανάπτυξη αυτής της στρατηγικής είναι μια επίπονη διαδικασία και προϋποθέτει σοβαρότητα και κυρίως γνώση των στόχων που η χώρα θέλει να επιτύχει καθώς και των μέσων και των πραγματικών δυνατοτήτων που διαθέτει. Η δυναμική στρατιωτική απάντηση αποτελεί αντίθετα την εύκολη ικανοποίηση του προσβεβλημένου θυμικού ενός ανεπαρκώς ενημερωμένου ή/και αδιάφορου πολίτη που δυσκολεύεται να πιστέψει πόση ελαφρότητα μπορεί να εμπεριέχει η γνώμη κάποιων ειδικών οπότε δεν διστάζει και να την υιοθετήσει. Τα πράγματα βεβαίως μπορούν να γίνουν ακόμα χειρότερα εάν μετρώντας το πολιτικό κόστος από την μη παρακολούθηση των προτιμήσεων των πολιτών θελήσουν και τα πολιτικά κόμματα να ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο υιοθετώντας ανάλογες λύσεις. Προσώρας ο κίνδυνος αυτός έχει αποφευχθεί με την πλειονότητα των κομμάτων της αντιπολίτευσης να συναινούν όσον αφορά την αντιμετώπιση της Τουρκίας μέσω της δημιουργίας ενός μετώπου λογικής και σοβαρότητας.

Παναγιώτης Τσάκωνας - Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Σπουδών Ασφάλειας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και επικεφαλής του Προγράμματος Ασφάλειας στο ΕΛΙΑΜΕΠ

Πηγή: ΕΛΙΑΜΕΠ